
Tegen de tijd dat u dit leest, is de verkiezingsuitslag al wel zo’n beetje bekend, al kunnen er altijd nog hele kleine verschuivingen plaatsvinden op basis van restzetels. Maar hoe werkt dat nou, die zetelverdeling , en wat is dan een restzetel? Mocht u het nog niet weten, hier leest u het!
Om te beginnen, we mochten deze week stemmen voor de Tweede Kamer, of zoals het officieel is: De Tweede Kamer der Staten-Generaal. De eerste keer werden ze nog gewoon benoemd door koning Willem I, die leden. Niks verkiezingen. Even een weetje, pas vanaf de Grondwetsherziening van 1922 mochten vrouwen ook kiezen, vanaf 1917 mochten ze al wel gekozen worden.
Terug naar de zetels, die stoelen waar omheen wordt gedanst door de vele partijen die ons land kent. Er werd begonnen met 55 leden, 55 zetels dus, in 1815. Vanaf 1887 werden dat er 100, en in 1956 zelfs 150. Dat aantal zetels staat er nog steeds in de vergaderzaal.
Maar hoe kom je nou aan zo’n zetel? Tja, je moet eerst op een lijst van een partij zien te komen. En dan moet je op een plek komen die recht geeft op een zetel. En hoe wordt dat berekend? Door het totaal aantal stemmen dat bij de verkiezingen rechtsgeldig is uitgebracht te delen door het aantal zetels, 150 hier dus. Een voorbeeldje: bij 7,5 miljoen geldige stemmen en 150 zetels wil dat dus zeggen dat elke zetel voor 50.000 staat; de kiesdeler.
Een extra mogelijkheid biedt nog wel het fenomeen van een voorkeursstem. Voor een voorkeurstem heb je een kwart van de kiesdeler nodig. Dus als je nou volgens dit voorbeeld 12.500 vrienden en familieleden zo gek krijgt om specifiek op jou stemmen, dan mag je voorkruipen en kom je sowieso op zo’n zetel terecht, als jouw partij maar wel minstens 1 zetel heeft verdiend.
Dan de restzetel. Dat is niet een halve stoel of zo, zou geen gezicht zijn natuurlijk. Om dat uit te leggen, heb ik nog wel een pagina of zo extra nodig. Het komt er op neer dat de partij met het grootste aantal stemmen per zetel de eerste restzetel binnenhaalt. En dan zo verder. Lees het hier maar na, scheelt mij tijd.
Hoe dan ook, de stoelendans is over, er kan geformeerd gaan worden. Op naar een nieuw kabinet!